Uykuda çeşitli fazların olduğu ve döngüler şeklinde kendini tekrarladığını daha önceki yazımızda genel hatlarıyla belirtmiştik (Yazıya buradan ulaşabilirsiniz.)Uyku hesaplayıcının amacı sizin 90 dakikalık uyku periyodlarınızın sonunda yani uykunuzun en hafif olduğu, kendinizi en dinç hissettiğiniz anda uyanmanıza yardımcı olmaktır. Uykunuzun daha derin evrelerinden uyanmak hem uyanmanızı zorlaştıracak hem de dinlenmiş olma hissinden sizi mahrum bırakacaktır. Ayrıca REM uykusunun gün içinde öğrendiğimiz ya da maruz kaldığımız bilgilerin hafızaya işlenmesinde çok önemli bir rol oynadığı birçok çalışma ile gösterilmiştir. Uyku döngüsünün bozulması kişide yorgunluk, isteksizlik, iştahsızlık, anksiyete, öğrenme zorluğu gibi birçok istenmeyen duruma yol açabilir.
Uykunun Döngüsünün Evreleri
Uyku hesaplayıcısının çalışma mantığını anlamak için öncelikle nasıl uyuduğumuzu bilmemiz gerekmektedir. Buna da non-REM uykusunu inceleyerek başlayalım. Non-REM uykusu bizim dinlendiğimiz ve vücudumuzun kendini yenilediği evredir. Bu evre kendi içinde N1-3 olarak 3 kısma ayrılır (eskiden 4 kısımdı ancak American Academy of Sleep Medicine’ın son rehberlerinde 3 ve 4 birleştirildi).
N1 evresi hafif uyku olarak adlandırılan evredir. Bu evrede kişi uykuyla uyanıklık arasındadır. Kişinin düşünceleri gevşemeye ve derinliğini kaybetmeye başlar. Bu evre yaklaşık 4 ila 9 dakika sürer ve kişi uykunun daha derin bir evresi olan N2 aşamasına geçer. N2 evresinde kas aktivitemiz oldukça azalır. Bu evre hafif ve derin uyku arasındaki geçiş evresidir ve yaklaşık 40 – 50 dakika sürer. N3 ise çevresel uyaranlara tepkimizin en düşük olduğu, vücudumuzun en iyi dinlendiği derin uyku olarak da bilinen evredir. Bu evre 20 ila 25 dk arası sürer.
Bu döngü içinde N3 evresinden sonra vücut REM evresine girer. Bu döngüde beynin bazı kısımları uyanıklık halinden bile fazla aktifken bazı kısımları inaktif kalır. Bu evre uykunun en derin evresi olarak da anılır ve bu evrede uyanmak kişiye en fazla yorgunluk hissini verir. Vücut REM evresinden sonra tekrar N2’ye geçer. Yani normal döngü N1-N2-N3-REM-N2-N3-REM şeklinde devam eder ve gecede birkaç defa N1 ve uyanıklık durumuna geçer. Sabah uyanırken de REM-N1-uyanıklık olarak son bulur ve ideal bir uyku döngüsünü teşkil eder.
Her gece, uykuya dalınca ölüyorum. Ve her sabah, uyandığımda yeniden doğuyorum. (Gandhi)
Doğru Uyanma Zamanı
Yukarıdakı bilgiler ışığında, uyku hesaplayıcısı sizin için en doğru kalkma veya yatma saatlerini söyleyerek güne yenilenmiş ve enerjik başlamanıza yardımcı olur.
Buraya tıklayarak "uyku hesaplayıcısı" sayfasına gidebilirsiniz.